προάγω

ΝΜΑ

[άγω]

1. οδηγώ κάποιον προς τα εμπρός, προπορευόμενος οδηγώ κάποιον κάπου («καὶ ἰδοὺ ὁ ἀστὴρ ὅν εἶδον ἐν τῇ ἀνατολῇ προῆγεν αὐτούς», ΚΔ)

2. ενεργώ ώστε να προοδεύσει κάποιος ή κάτι, να βελτιωθεί, να αναπτυχθεί (α. «χρέος μας είναι να προαγάγουμε το διεθνές κίνημα ειρήνης» β. «η χρήση τής νέας τεχνολογίας προάγει την εθνική οικονομία» γ. «καὶ νῡν τῷ αὐτῷ τρόπῳ πειρᾱσθε προαγαγεῑν τὴν πόλιν», Θουκ.)

3. κάνω κάτι να γίνει περισσότερο, επαυξάνω («η εφαρμογή νέων τεχνικών μεθόδων θα προαγάγει τη γεωργική παραγωγή»)

4. (σχετικά με πρόσ.) προβιβάζω κατά τάξη ή κατά βαθμό (α. «ο δάσκαλος ανακοίνωσε ότι θα προαχθούν όλοι οι μαθητές» β. «οι λοχαγοί θα προαχθούν σε ταγματάρχες» γ. «μάλιστα τοὺς Ἀθηναίους προαγαγεῑν εἰς δόξαν», Πλούτ.)

νεοελλ.

(η μτχ. μέσ. παρακμ.) προηγμένος, -η, -ον

αυτός που βρίσκεται σε ανώτερο βαθμό μόρφωσης και πολιτισμού («προηγμένα κράτη»)

αρχ.

1. συνοδεύω, προπέμπω

2. προπορεύομαι («σοῡ προάγοντος ἐγὼ ἐφεσπόμην», Πλάτ.)

3. (για στρατηγό) προπορεύομαι και οδηγώ το στράτευμα εμπρός

4. επεκτείνω προς τα εμπρός

5. παρουσιάζω, φανερώνω

6. καθιστώ κάποιον μεγαλύτερο σε ηλικία, ενηλικιώνω («προῆγεν αὐτὸν ὁ χρόνος εἰς ὥραν», Ξεν.)

7. φέρνω ενώπιον κάποιου, εμφανίζω («νεκρὸν εἰς τὸ φανερὸν προάγειν», Πλάτ.)

8. προσάγω στο δικαστήριο

9. παρακινώ, πείθω («δόλῳ τινὰ προάγειν», Ηρόδ.)

10. προτιμώ, εκλέγω («προηγμέναι φυλαί» — εκλεκτές φυλές, Ιώσ.)

11. εκφωνώ, απαγγέλλω

12. (αμτβ.) (για λόγο) προτάσσομαι, προηγούμαι («ὁ δὲ προάγων λόγος ὅ γέ μοι ἀπείργασται», Πλάτ.)

13. προχωρώ («τῆς ἡμέρας ἤδη προαγούσης», Πολ.)

14. φτάνω («προάγειν εἰς τὰς ὀκτὼ μυριάδες», Φιλόδ.)

15. εξέχω

16. (για τον θεό ως δημιουργό τού σύμπαντος) δημιουργώ

17. (για φυτά) παράγω

18. εκπορνεύω, εκδίδω

19. (ως απρόσ.) προάγεται

είναι προτιμότερο

20. (μέσ. και παθ.) προάγομαι

α) βαίνω («προαγμένης τῆς πόλεως ἐπὶ συμφοράς», Ανδ.)

β) προκόβω σε κάτι, παρουσιάζω βελτίωση

γ) ανατρέφω

21. (η μτχ. αρσ. ενεργ. ενεστ. ως ουσ.) ὁ προάγων

τίτλος αξιωματούχου

22. (η μτχ. αρσ. μέσ. παρακμ.) προηγμένος

εκλεκτός, διαλεχτός, εξέχων

23. (η μτχ. ουδ. πληθ. μέσ. παρακμ. ως ουσ.) τὰ προηγμένα

(ως όρος τής στωικής φιλοσοφίας) τα πράγματα που προτιμώνται από τους άλλους όχι ως τελείως αγαθά αλλά ως καλύτερα από τα τελείως κακά

24. φρ. α) «οἱ προαγαγόντες εἰς φῶς» — οι γονείς

β) «τὴν πραγματείαν προάγειν εἰς τὸ πρόσθεν» — ενεργώ ώστε να υπάρχει βελτίωση στη σπουδή.